Overprikkeling!

Misschien wel het meest gehoorde en ge(mis)bruikte woord van nu. In allerlei situaties wordt dit woord aangehaald. Het is inmiddels jammer genoeg een containerbegrip geworden: van hinder hebben, gevoelig zijn voor, stress hebben van, geïrriteerd zijn voor... tot, bij schade in het brein door hersenletsel, ernstig en langdurig lichamelijk ziek kunnen worden van prikkels.** 

In deze post schrijf ik over die overprikkeling, die ontstaat als gevolg van een beschadiging van het brein. 

4 miljoen Nederlanders hebben een hersenaandoening en een van de meest ervaren klacht die deze groep heeft, is overprikkeling. 

 

Bij mij is de beschadiging ontstaan door een hersenbloeding, nu inmiddels 4 jaar en 9 maanden geleden. In het revalidatiecentrum werd kundig omgegaan met mijn gloednieuwe prikkels. Terwijl ik zelf toen niet besefte dat deze prikkels, en vaak dus overprikkeling, een enorme impact op mijn leven ging hebben. 

 

Wat zijn prikkels?

Prikkels worden via je zintuigen zoals zien, voelen, horen, ruiken en proeven getransporteerd naar je hersenen. Daarnaast zijn er prikkels zoals pijn, emoties, gedachten en gevoelens, die van jezelf zijn, en van binnenuit komen. 

Het is zo dat iedere persoon, met beschadigde hersenen, gevoelig is voor verschillende soorten prikkels en dan ook nog verschillend reageren op deze prikkels. 

  

Als ik prikkels ervaar, komen ze vaak sterker binnen dan dat ik gewend was, allemaal tegelijk, ongefilterd en even hard. Ik kan ze ook niet meer scheiden. Overprikkeling is daar. Kun je het nog volgen? 

 

Ik beschrijf een situatie. 

Stel je voor, je wilt een gesprek met iemand voeren en gelijktijdig wordt er ergens gewerkt met (tuin)gereedschap. Ook al is dit geluid ver weg, op de achtergrond,  is het voor mij lastig zijn om deze prikkels te filteren en een gesprek te voeren met iemand. 

De ander is zich niet altijd bewust dat ik topsport aan het doen ben, omdat die bijkomende prikkels overheersend zijn. En in mijn geval komt erbij dat het wisselen tussen luisteren en een antwoord formuleren soms niet vanzelf gaat, de soepelheid is weg. Dit betekent niet dat je minder begrijpt! Je hebt alleen meer tijd nodig omdat je beschadigde brein de informatie langzamer verwerkt en verstoord wordt door ongewenste prikkels. 

Oftewel: ik lach als laatste bij een goede mop die verteld wordt. 

 

Niet zo gek dat bijv. vermoeidheid, misselijkheid en of hoofdpijn optreedt in een situatie met een uitdagend aantal prikkels. Behoefte aan rust, hersteltijd is essentieel. 

Mijn gevoeligheid voor prikkels zijn divers. Zoals ook praten voor mij overprikkelend kan zijn, iets wat ik erg wrang vind, immers communicatie is zo essentieel. 

 

Praten door meerdere mensen tegelijkertijd (vaak begeleid door [achtergrond?!☆]muziek) zorgt er helaas voor dat ik heel kort of zelfs helemaal niet naar bijeenkomsten kan gaan. Bijeenkomsten met veel mensen; heerlijke, sociale, belangrijke, gezellige, ontroerende momenten van je vrienden en familie waar je niet of maar beperkt bij aanwezig kan zijn. Dat is altijd verdrietig en went niet. 

 

Hoe dan, wat dan?

Het is voor mij moeilijk om deze prikkels uit te leggen, omdat er weinig te zien is aan de buitenkant en als je met me praat het niet altijd heel duidelijk te horen of zien is. Daarom moet ik mijn grenzen zelf aangeven, wat makkelijk lijkt dan het is. Bedenk maar eens dat je zegt dat je weg moet gaan midden in een mooi gesprek met vrienden, of wanneer het gezellig is. Eerlijk, mijn tranen beginnen te lopen als ik eenmaal uit het zicht, "om de hoek" ben, na één van de afgebroken bezoeken en je voelt je hier alleen in. 

Overprikkeling heeft erg veel invloed op het leiden van je leven en ik moet 'bakens' die vertrouwd waren, verzetten of zelfs wegdoen. 

 

Vanmorgen vroeg, ervaarde ik de weldadige stilte die er gelukkig nog kan zijn in de tuin. En langzaam maar zeker ontwaakt de wereld. Een vliegtuig dat overkomt, auto's die hun weg vinden, mensen die hun dingen doen. De stilte verdwijnt en het rumoer van de dag vult de leegte. 

Wat zou het heerlijk zijn wanneer meer mensen zich bewust worden van “stilte”, die kostbaar is (en helaas steeds minder wordt). Laten we werken aan het creëren van meer stilte.

 

** bron van hersenletsel_uitleg, www.overprikkeling.com